Phụ nữ sau sinh và những điều lưu ý cần biết

Phụ nữ sau sinh cần kiêng những gì thực sự cần thiết để bảo vệ sức khỏe và có được tinh thần thoải mái, tự tin.Không nên quá bỏ qua những gì ông bà xưa đã đúc kết bằng kinh nghiệm sống và tích lũy vốn sống từ người đi trước.Nhưng cũng đừng tin một cách máy móc.Dưới đây là những điều cần lưu ý cho phụ nữ sau sinh.
Mang thai và sinh nở đối với phụ nữ là một quá trình tiêu hao sinh lực rất lớn. Sau khi sinh, thể lực yếu ớt, sức miễn dịch kém, chỉ cần sơ sẩy một chút là có thể bị nhiễm bệnh. Đóng cửa không ra ngoài, hạn chế mọi cơ hội tiếp xúc với bụi bặm, vi trùng, vi rút… ở những nơi công cộng, như thế có lợi cho việc phòng tránh bệnh tật của sản phụ.
Không nên kiêng tắm sau khi sinh con
Phụ nữ sau khi sinh rất dễ ra mồ hôi, đặc biệt là khi ngủ và khi tỉnh dậy thường nhễ nhại mồ hôi, ướt sũng cả quần áo trong. Do tuyến mồ hôi tiết ra quá nhiều, rất dễ làm bẩn da, thêm vào đó là sức đề kháng sau khi sinh yếu, các vi khuẩn bám trên da rất dễ sinh sôi nảy nở, xâm nhập vào da, dẫn đến bệnh viêm da. Vì vậy, sản phụ nên thường xuyên tắm rửa và lau người, đảm bảo da được sạch sẽ.
Sau một tuần sinh nở, miệng trong của cổ tử cung mới khôi phục lại trạng thái trước khi mang thai. Và để khôi phục hoàn toàn cổ tử cung thường phải cần tới khoảng 4 tuần.Khi sinh, nếu bộ phận sinh dục bị tổn thương thì sản phụ nên đợi một tuần thì bắt đầu tắm gội, nếu không sẽ gây viêm nhiễm lên trên.
 
Sản phụ nên lưy ý, không nên tắm vào lúc đói, tránh hiện tượng giảm đường trong máu dẫn đến hoa mắt, chóng mặt… Thời gian tắm không nên quá dài, mỗi lần tắm khoảng 5-10 phút là đủ.Nên tắm bằng dưới vòi hoa sen hoặc dùng gáo dội.Nhiệt độ trong phòng khoảng 20 độ C là thích hợp.Nhiệt độ nước tắm khoảng 34 đến 36 độ C là tốt nhất.Nếu có điều kiện, sau khi tắm nên dùng nước khử trùng không có tính kích thích để khử trùng bên ngoài bộ phận sinh dục.Sau khi tắm xong, lau khô người thật nhanh, mặc quần áo để tránh bị nhiễm lạnh.
 
Những sản phụ sinh nở không thuận lợi, ra máu quá nhiều thể chất lúc bình thường tương đối yếu thì không nên tắm sớm nhưng cũng nên lau người thường xuyên.
Nên đánh răng
Sản phụ cần chú ý vệ sinh răng miệng hơn người bình thường. Do sản phụ, số lần ăn uống nhiều, khả năng thức ăn thừa lưu lại ở mặt răng và khe răng rất lớn, mà viêm nhiễm vùng miệng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến sốt sản hậu, vì vậy, nhiều sản phụ không đánh răng trong tháng đầu tiên sau khi sinh là không đúng. Sản phụ nên đánh răng vào buổi sáng trước khi đi ngủ. Đánh răng, súc miệng sau khi ăn rất có lợi cho sức khỏe.
Nên tránh gió sau khi sinh
Khi tiết trời không nóng nực quá, sản phụ khi ở cữ thường mặc quần áo dài tay, dùng khăn quấn đầu, không có chuyện gì thì không nên ra ngoài. Đây là điều rất thiết yếu. Mang thai và sinh nở đối với phụ nữ là một quá trình tiêu hao sinh lực rất lớn. Sau khi sinh, thể lực yếu ớt, sức miễn dịch kém, chỉ cần sơ sẩy một chút là có thể bị nhiễm bệnh.
Đóng cửa không ra ngoài, hạn chế mọi cơ hội tiếp xúc với bụi bặm, vi trùng, vi rút ở những nơi công cộng, như thế có lợi cho việc phòng tránh bệnh tật của sản phụ. Nhưng tránh gió cũng nên thích đáng, phòng của sản phụ mới không được để gió lùa, không khí lưu thông vừa phải, đảm bảo giữ được bầu không khí trong lành mới là điều quan trọng nhất.
Sau khi sinh con, không nên quan hệ chăn gối quá sớm
Sau khi sinh, biến đổi sinh lí ở cơ thể người mẹ khá lớn, nhất là sự biến đổi và tổn thương của cơ quan sinh dục sau khi mang thai và sinh nở cần phải trải qua một khoảng thời gian mới có thể hồi phục bình thường. Khi những cơ quan này chưa được hồi phục, tuyệt đối cấm quan hệ vợ chồng, chỉ sau khi chúng trở lại bình thường mới có thể sinh hoạt tình dục. Đối với đẻ thường, do toàn bộ cơ thể và tử cung từng bước phục hồi trạng thái trước khi mang thai, cần khoảng 6 đến 8 tuần, vì vậy trong thời kì sau đẻ không nên quan hệ tình dục.
Kiêng sinh hoạt tình dục trong khoảng thời gian 8 tuần sau khi sinh, ngoài ra cần phải xem xét tình trạng hồi phục thể lực của sản phụ và khí hư đã hết hẳn hay chưa.Nếu thấy sức khoẻ chưa tốt và sản dịch vẫn còn thì vẫn nên kiêng sinh hoạt tình dục, không được quá nóng vội.Chỉ nên quan hệ tình dục sau khi sản phụ đã hoàn toàn khoẻ mạnh và bộ phận đã trở lại trạng thái bình thường.
 
Nếu sau khi đẻ âm hộ phải bị khâu và cổ tử cung hoặc trong thời kỳ sau khi đẻ có triệu chứng viêm nhiễm, sốt, ra máu, các bộ phận của bộ máy sinh dục như tử cung, âm đạo, âm hộ phục hồi tương đối chậm thì nên kiêng quan hệ tình dục.
 
Nói chung, sản phụ phải dùng phooc xep và phải khâu thì nên đợi vết thương kín miệng, lành sẹo, khoảng 70 ngày sau khi sinh mới khôi phục quan hệ tình dục. Đối với những người đẻ mổ, tốt nhất sau 3 tháng mới nên quan hệ tình dục.Còn những người bị ốm, viêm nhiễm trong tử cung thì nên đợi sau khi lành bệnh, nguyên khí dồi dào mới nên quan hệ tình dục.
Sau khi sinh con, không nên ăn loại thức ăn nhiều dầu mỡ, khó tiêu
Cơ thể sản phụ bị tiêu hao nhiều năng lượng, nằm nghỉ ngơi nhiều, lại phải cho con bú, lúc này các loại thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, chua, cay không dễ tiêu hóa, cũng dễ bị táo bón hoặc ảnh hưởng đến việc tiết sữa, hoặc qua sữa gây ra các bệnh mẩn ngứa, tiêu chảy cho trẻ. Thói quen cho sản phụ uống đường đỏ, trứng gà, canh gà hầm, canh cá, cháo kê…đều rất tốt.Nếu dùng kèm một lượng rau, quả thích hợp, như thế càng có lợi cho việc phục hồi sức khỏe cho sản phụ và cho con bú.
Luôn giữ cho bộ phận sinh dục sạch sẽ
Giữ gìn bộ phận sinh dục được sạch sẽ có thể phòng tránh viêm nhiễm.Điều này vô cùng quan trọng đối với sản phụ.Sản phụ ra mồi hôi nhiều, bộ phận sinh dục lại tiết ra khí hư vì vậy cần phải chú ý vệ sinh sạch sẽ.Sau khi đại, tiểu tiện cần dùng giấy sạch lau từ trước ra sau, trong vòng 4 tuần sau khi sinh, không được tắm bồn. Có thể dùng nước sạch hoặc thuốc sát trùng để rửa bộ phận sinh dục ngoài, mỗi ngày 2 đến 3 lần. Băng vệ sinh phải thay thường xuyên, luôn giữ cho bộ phận sinh dục khô ráo, sạch sẽ.
Nếu phát hiện vết thương ở bộ phận sinh dục có dấu hiệu viêm nhiễm như sưng tấy, đau đớn…cần kịp thời đến bác sĩ để xử lý, đồng thời sử dụng thuốc kháng sinh thích hợp để chữa trị. Quần lót nên thay thường xuyên, quần áo mặc nên vừa vặn, mềm mại.Khi sinh nở vào mùa hè, càng cần phải xóa bỏ quan niệm cũ, cần mở cửa cho thoáng gió, giảm nhiệt độ chống nóng bức.Vết khâu trước khi tháo chỉ nên giữ gìn sạch sẽ, sau khi đại tiểu tiện chớ nên khử trùng.
Người mẹ nên cho bé bú ngay sau khi sinh
Vì khi này người mẹ có sữa non rất giàu đạm và kháng thể tốt cho trẻ sơ sinh. Sữa non hay còn gọi tên thông dụng là sữa đầu hay còn được gọi là thức ăn đầu tiên của sự sống (tên khoa học gọi là Colostrum) là một loại sữa mẹ đặc biệt, một dạng vật chất có màu vàng, đặc dính, xuất hiện vào cuối thời kỳ mang thai và lưu thông qua tuyến vú của người mẹ trong vòng 72 giờ đầu sau khi sinh con và xuất hiện ở hai ngày đầu sau khi sinh con.
 
 
Một số lợi ích cụ thể của sửa non là : Có hàm lượng cao các protein bao gồm cả các yếu tố tăng trưởng có lợi (IgF), axit béo chuỗi dài không bão hòa đa, carbohydrates, Vitamin A, Vitamin K và các kháng thể. Có hàm lượng chất béo thấp, do đó trẻ có thể dễ dàng hấp thụ.Sữa non cung cấp hàm lượng chất dinh dưỡng cao trong một thể tích dung dịch thấp rất có ích với trẻ sơ sinh có hệ thống tiêu hóa vẫn đang trong quá trình hình thành. Tác dụng nhuận tràng, mặc dù nhẹ, vẫn giúp hỗ trợ cho các em bé dễ thải hết phân su.
 
Loại bilirubin dư thừa bị xóa bỏ góp phần giúp ngăn ngừa bệnh vàng da.Ngăn không cho đường ruột của trẻ sơ sinh bị thấm, vì nó giúp niêm kín các lỗ, tạo ra rào cản với đường tiêu hóa chống lại các chất lạ và nhạy cảm bên ngoài được người mẹ hấp thụ. Sữa non có các loại kháng thể immunoglobin IgA, igD, IgE, IgG, và IgM giúp chống lại việc bị nhiễm trùng, giúp chủng ngừa khỏi các bệnh mãn tính do sự hiện diện của các phân tử được gọi là các yếu tố chuyển giao. Lượng lớn giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh, vi rút và vi khuẩn. Sữa non có tác dụng như thuốc kháng sinh nhưng lại không có tác dụng phụ, có thể được coi là một loại vắc xin tự nhiên tuyệt đối an toàn.
 
Không nên bó bụng sau khi sinh
Một số sản phụ sau khi sinh con, liền quần chặt từ hông đến bụng, đến cúi lưng cũng rất khó khăn. Khi có thể xuống giường đi lại, liền thay ngay bằng quần bó sát thân, hi vọng làm như vậy có thể khiến hình thể trở lại ngày xưa.
Trong điều kiện bình thường, các cơ quan sinh sản trong hõm xương chậu của phụ nữ được các dây chằng và các cơ quan hỗ trợ ở đáy chậu giữ chúng ở vị trí bình thường. Trong thời kì mang thai, cùng với sự phát triển của thai nhi, các hệ thống trong cơ thể mẹ đều nảy sinh hàng loạt những thay đổi mang tính thích nghi. Hệ thống cơ quan sinh sản có sự thay đổi nhiều nhất, nhất là tử cung, thể tích và trọng lượng của nó lần lượt tăng khoảng 18 và 20 lần so với trước khi mang thai, các dây chằng cố định ở tử cung tương ứng cũng mềm và kéo dài ra.
 
Sau khi sinh, tử cung bắt đầu hồi phục, trong khoảng 10 ngày có thể hạ xuống vào xương chậu, nhưng phải cần 6 tuần mới trở lại kích thước ban đầu. Mà những dây chằng cố định ở tử cung do kéo dài quá mức trong thời kỳ mang thai nên có phần lỏng lẻo so với lúc trước khi mang thai. Tổ chức hỗ trợ âm đạo và đáy chậu do phải căng ra quá mức khi sinh nở và bị tổn thương, khiến tính đàn hồi của chúng giảm xuống, không thể phục hồi hoàn toàn trạng thái như ban đầu, bị ảnh hưởng do tử cung phình to khi mang thai, thành bụng sau khi sinh rất lỏng lẻo, khoảng 6-8 tuần mới có thể dần hồi phục.
 
Tình hình trên cho thấy, bó bụng trong thời kì sau khi sinh thông thường, không những không trợ giúp cho trạng thái khôi phục khẩn trương thành bụng, ngược lại làm tăng sức ép ở bụng, và làm giảm sức chống đỡ của dây chằng và các cơ quan sinh sản, dẫn đến tử cung rũ xuống, tử cung nghiêng gập mạnh về sau, thành trước và sau âm đạo phình ra.
 
Do vị trí cơ quan sinh sản thay đổi, khiến lưu thông máu trong khoang chậu không thông suốt, các đề kháng giảm, dễ dẫn đến các loại bệnh phụ khoa như viêm khoang chậu, viêm phụ kiện, hội chứng tụ máu trong khoang chậu…ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của sản phụ.
Hạn chế xem ti vi và máy tính
Thông thường sau qua trình vượt cạn cơ thể của phụ nữ rất mệt mỏi, chính vì thế cần được tuyệt đối được nghỉ ngơi, không nên xem ti vi hay nghe nhạc, đọc báo, nghe điện thoại quá sớm…
Một khi cơ thể chưa được phục hồi thì việc xem tivi hay đọc báo quá sớm có thể gây hại cho thị giác, khiến mắt nhức, mỏi, giảm sút thị lực… điều này nó sẽ tác động đến hệ thần kinh, không tốt cho sức khỏe sản phụ trong lúc này.
Trầm cảm sau sinh
Trầm cảm sau sinh là một trong nhiều biểu hiện phụ nữ có thể gặp phải bởi vì sau khi sinh, lượng hocmoon trong cơ thể người phụ nữ thay đổi, phụ nữ có thể chợi vui, chợt buồn hay thậm chí bật khóc không lý do. Lúc này, tâm lý phụ nữ dễ bị lo âu, chán nản hay dễ bị kích động và rất khó tập trung.
Điều này hoàn toàn không tốt cho cả người phụ nữ lẫn trẻ sơ sinh.Khi trẻ sơ sinh được khoảng 3 tháng tuổi đã có thể cảm nhận và đáp ứng lại các biểu hiện tình cảm của người mẹ.Vì vậy, chứng trầm cảm sau sinh của phụ nữ ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển tình cảm, ngôn ngữ, nhận thức… của trẻ. Đáng lo nhất, khi quá căng thẳng và trầm cảm, người mẹ có thể mắc chứng hoang tưởng và ghét con.
Lưu ý dành cho phụ nữ: Lúc này, phụ nữ hãy thẳng thắn nhờ chồng chia sẻ việc nhà và cùng nhau chăm con. Đồng thời, bạn cũng cần học cách tự cân bằng cuộc sống và dành thời gian thư giãn cho chính bản thân mình. Khi áp lực gia đình được chia sẻ bớt, người mẹ sẽ thấy tinh thần thư thái hơn, yêu đời hơn và gắn kết với con hơn.
Mất ngủ sau sinh
Những biến động lớn trong quá trình sinh con có thể làm cho phụ nữ thường rất khó ngủ, giấc ngủ chập chờn và ngủ ít hơn so với bình thường. Việc phụ nữ mất ngủ làm hạn hạn chế khả năng chăm sóc con của mẹ. Đặc biệt, bé sơ sinh thường bắt chước nhịp ngủ của mẹ, mẹ thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ của bé.
Ngoài ra, khi phụ nữ không được ngủ đủ giấc có thể khiến cho phụ nữ dễ bị mất sữa cho trẻ bú và sinh ra nhiều chứng bệnh khác như: cáu gắt vô cớ, nói nhiều và hay cằn nhằn…
 
Lời khuyên dành cho phụ nữ: Ngủ đủ giấc là một điều quan trọng với hầu hết mọi người, đặc biệt là ở phụ nữ mới sinh. Nếu có thể bạn nên tranh thủ chợp mắt vào ban ngày, hoặc nhờ chồng hay người thân chăm con để ngủ một giấc dài vào cuối tuần. Thêm vào đó, hãy tạo cho mình thói quen tập thể dục và đi ngủ đúng giờ…
 
Trường hợp bạn vẫn thiếu ngủ mà không thể tự khắc phụ được, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để nhận được tư vấn tốt nhất.
Cân nặng sau sinh
Là phụ nữ, ai cũng mong muốn mình có 1 phom người thon gọn. Chính vì thế, vấn đề vóc dáng và cân nặng sau sinh luôn được chị em đề cao. Tuy nhiên, dù sốt ruột thế nào, bạn cũng không nên nôn nóng tập thể dục quá sớm.Điều này không tốt cho chính bản thân bạn cũng như đứa con thân yêu của bạn.
Lời khuyên dành cho phụ nữ: Hãy kiên nhẫn, cho cơ thể thời gian để phục hồi. Bạn chỉ nên tập luyện kể từ khi chấm dứt 4 tháng nghỉ dưỡng sau sinh. Cho tới khi con bạn cai sữa, bạn mới nên thực hiện chế độ ăn kiêng của mình. Ngoài ra, bạn cũng nên biết rằng, cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu là bạn cũng có một lợi thế to lớn trong quá trình giảm cân sau sinh đấy.
 
Phụ nữ sau sinh cần phải lưu ý những điều trên để không ảnh hưởng tới sức khỏe, ngoài ra các bà mẹ nên hỏi các bác sĩ phụ khoa để được tư vấn thêm. Chúc các mẹ luôn khỏe mạnh!